Leesgids Ravenstein voor beginners en gevorderden

Je wilt meer weten over de geschiedenis van Ravenstein. Waar begin je dan, wat zijn de beste inleidingen? En hoe ga je verder met bepaalde thema’s en onderwerpen? Hieronder een selectie van publicaties uit de bibliografie.

 

Om te beginnen:

H. Fokkens./R. Janssen, Gemeente Oss: erfgoedplan, Oss, 2005  lees verder

Een van de betere samenvattingen van de geschiedenis van het gebied rond Oss (inclusief Ravenstein).

Culturele Biografie van de stad Ravenstein, 2013. Bijlage bij: Bestemmingsplan beschermd stadsgezicht Ravenstein –

Vooral over de vestingwerken en andere monumenten. Digitale toegang:

http://www.ruimtelijkeplannen.nl/documents/NL.IMRO.0828.BPbesstadsgrvn2011-VO01/tb_NL.IMRO.0828.BPbesstadsgrvn2011-VO01_02.pdf

Y. van Koeveringe, Ravenstein, een cultuurhistorische fietstocht Utrecht, 2011

Mooi uitgevoerde en toegankelijk geschreven gids.

H. Buijks, “Van den Grave aff totter Diezen toe”, Bijna 700 jaar waterschappen in het Maasland 1307-1996 Oss, 1996

Beknopte en heldere geschiedenis van de strijd tegen het water tussen Cuijk en Den Bosch.

L. van Liebergen e.a, Sint Lucia Ravenstein, 250 jaar Kerk, Kunst en Religie, 1735-1985 Ravenstein, 1985

De geschiedenis van de kerk en het Loterijfonds en een beschrijving van interieur, beelden en voorwerpen.

H. Elemans, Honderd jaar de hand aan de ploeg, NCB/Ravenstein-Herpen, 1897-1997 Ravenstein, 1997

Een persoonlijke geschiedenis van landbouw en veeteelt in het gebied, van de NCB en andere organisaties

 

Om verder te gaan:

H. Tummers (red), Priorij Soeterbeeck te Deursen, Nijmegen, 2000

Boekje met artikelen over het klooster, de inventaris en de bouwgeschiedenis.

L. van Miert, De Jezuïeten te Grave en in het Land van Ravenstein, Grave,1914

Beknopt, helder overzicht van de geschiedenis van de Jezuïeten, vooral in Ravenstein, tussen 1629 en 1865.

P. van Essen, Voor Paus en Koning; Een korte geschiedenis van de Nederlandse zouaven, 1860-1870 , 1998

Beknopt (68 p.), degelijk en objectief overzicht van de zouaven. Goede aanvulling op:

Ign. Wils, Uit den Zouaventijd, Ignace Wils, kolonel-commandant van het bataljon der carlistische zouaven, Uitgeest, 1930

Subjectieve levensbeschrijving door een nazaat van Ignace Wils en zijn broer August.

F. Meijneke, Op reis door de Meierij met Stephanus Hanewinckel: Voettochten en bespiegelingen van een dominee, 1789-1850,Tilburg, 2009

Het reisverhaal plus een (korte) levensbeschrijving van Hanewinckel die dominee was in Ravenstein en hier in 1856 is begraven.

A. Ising, Brabantse schuttersgilden vroeger en nu, Maasbree, 1983

Populaire uitgave op groot formaat met zwart-wit foto’s. Een kritische doorlichting als aanvulling op:

J. Jolles, De schuttersgilden en schutterijen van Noord-Brabant : overzicht van hetgeen nog bestaat, Arnhem, 1974

Per gemeente een opsomming van de gildes. 7 pagina’s over het Sint Barbara- en Sint Lucia-gilde in Ravenstein.

W. Boeijen, Het vergeten vliegveld Keent/Airstrip B82 Grave, Schaijk-Reek, 1994

Rondom de kortstondige geschiedenis van het vliegveldje een persoonlijk verhaal van de oorlog.

 

Voer voor specialisten:

A. Van Hoogstraten, Aanteekeningen op het land van Ravestein…., Uden, 2008

Stukjes geschiedenis, tussen 1200 en 1800 op basis van diverse bronnen die niet kritiekloos gevolgd kunnen worden.

R. Jansen, De archeologische schatkamer Maaskant, Leiden, 2014

31 wetenschappelijke artikelen, die de actuele stand van het onderzoek weergeven.

Chr. de Bont, ‘…Al het merkwaardige in bonte afwisseling…’ : Een historische geografie van Midden- en Oost-Brabant, Waalre, 1993

Lezenswaardige bewerking van een rapport met een overzicht van de menselijke ingrepen in het landschap.

L. van Liebergen, (red.), Waer een paradis, Kloosterleven in Brabant na de Reformatie, Uden, 1987

Tentoonstellingscatalogus met religieuze kunst en beschrijving van de kloosters in het Land van Ravenstein.

M. Pilet, Cultuurhistorische Inventarisatie Provincie Noord-Brabant : Gemeente Ravenstein,

s-Hertogenbosch, 1984

Rapport met alle monumenten per straat in het stadje en omliggende dorpen.

Chr. Kolman, Monumenten in Nederland: Noord-Brabant, Zwolle, 1987

Gids, die per plaats de voornaamste monumenten beschrijft. Ook digitaal te raadplegen: www.dbnl.org/tekst/sten009monu02_01

AuteurOnderwerpPlaatsInhoudMeer informatie
Verkuylen, C.Armenzorg in het Land van Ravenstein 1535/1795Vught, 1995Bijna de helft van het boek gaat over Deursen/Dennenburg waarvan het parochie-archief bewaard is. Opvallende conclusie: armoede in dit gebied was een marginaal verschijnsel.BHIC
E. van de LaarschotHet krottenvraagstuk in de  Brabantse MaaskantOss, 1962Tabellen met krotten in 13 gemeenten rond Oss, waaronder 177 in Ravenstein. Conclusie: ‘het ontstellend grote aantal krotten drukt als een loodzware last op dit gebied.’Oss
Buijks, H.Niet zomaar een dak : De woningbouwstichting Maasland 1962-1987Ravenstein, 1988Jubileumboekje met degelijke informatie over de woningsituatie in het Maasland (zie het rapport uit 1962) die aanleiding gaf tot de oprichting en de ontwikkeling van sociale woningbouwOss
Tilmans, E.De demografische ontwikkeling van de gemeente Ravenstein ca. 1811-1922Nogal technische analyse van geboorten-en sterftecijfers. Geeft cijfers van de bevolking van Ravenstein, Huisseling en Deursen tussen 1815 en 1922.Oss
van de Burgt, R.Hoe Pius XII in het Hooghuis kwam, Vijftig jaar voortgezet onderwijs in RavensteinRavenstein, 2008Jubileumboekje over de Pius XII-Ulo/Mavo/Hooghuis locatie Ravenstein (1959-2009) en de voorgangers (Latijnse school en VGLO). Met veel foto’s van leerkrachten en leerlingen.Oss
Roel KnobenEen ‘kranig korps’ in Ravenstein. 125 jaar Stadsharmonie Oefening Baart Kunst.Ravenstein, 2015.Mooi vormgegeven boek met veel foto’s en informatieve bijschriften. Vlotte en gedegen geschiedschrijving, niet alleen van OBK, maar ook van de historische context in Ravenstein en Nederland.Oss
Uiterste Wilsbeschikkingen van wijlen Mr. P.F. van Cooth ten behoeve van het Onderwijs in Noord-Brabantsche en Geldersche gemeentens-HertogenboschTekst van testamenten uit 1891, 1894 en 1897 met legaten voor 8 gemeenten (Ravensein niet) en schenking van onroerende goederen aan o.a. Deursen, Dieden, Huisseling en Herpen.Oss
Stukken betrekking hebbende op de nalatenschap van wijlen Mr. P.F. van Cooths-HertogenboschVervolg op de ‘Uiterste wilsbeschikking…’Oss
Smit, J.Het Loterijfonds van Ravenstein van zijne stichting in 1752 tot zijne reorganisatie in 1818Oss, 1938De geschiedenis van het fonds dat  begon met 20.000 gulden voor jaarlijkse toelagen aan de r.k.-geestelijken en het openbaar onderwijs. Brochure van 30 pagina.s, in de reeks Ossensia dl. VI.BHIC
Berben, Th.De stichting, het beheer en de administratie van het Loterij-Fonds te RavensteinBoxmeer, (1928)Boekje van 36 pagina’s door de penningmeester, waarin enkele officële stukken staan en een interessant overzicht van de inkomsten en uitgaven in 1928Oss
Lijst van geneeskundigen, tandmeesters, apothekers, drogisten en vroedvrouwen in de provincie Noord-Brabant, vastgesteld 1 januari 1873Lijst waaruit blijkt dat Ravenstein destijds beschikte over 1 med. doctor, 2 plattelandsheelmeesters/vroedmeesters en 2 apothekers, waarvan 1 ook drogist.BHIC
Verhoeven, D.Ter vorming van verstand en hart : lager onderwijs in oostelijk Noord- Brabant ca. 1770-1920Hilversum, 1994Proefschrift over o.a. schoolbezoek, alfabetisering, onderwijzers en de strijd tussen openbaar en bijzonder (katholiek) onderwijs.BHIC
Roosenboom, H.De dorpsschool in de Meierij van ‘s-Hertogenbosch van 1648 tot 1795Tilburg, 1997Circa 55 procent van de kinderen van het gewone volk leerde eenvoudig lezen en schrijven. Ook over  de strijd tussen katholiek en protestant: kinderen uit Berghem gingen ’s morgens vroeg de grens over naar de Koolwijk en de ‘Slaperik’ (Slabroek?).BHIC
Duijvendak, M.Rooms, rijk of regentesk, Elitevorming en machtsverhoudingen in oostelijk Noord-Brabant (circa 1810-1914)Den Bosch, 1990Verschuiving van de macht van overwegend Bossche  families naar mensen van elders uit nijverheid en landbouw en politieke en sociale organisaties, zoals kiesverenigingen en de boerenbond NCB. Met een lijst van personen met hun functies, financiële gegevens en familierelaties, waaronder de families Borret en Van Cooth.Oss
Scroll naar boven